Công nghệ blockchain là gì? Ưu và nhược điểm của công nghệ này

Nhờ thuật toán phức tạp, năng lực bảo mật cao, có thể vô hiệu hóa sự can thiệp chỉnh sửa tới dữ liệu, làm ra tính minh bạch cho người dùng, vì lẽ đó blockchain được dự báo sẽ lại tạo ra nhiều ứng dụng thiết thực trong đó có ứng dụng trong bảo mật hệ thống Internet of Things. Bài viết này sẽ cho bạn hiểu về công nghệ blockchain là gì.

1. Công nghệ blockchain là gì?

Khái niệm

Công nghệ blockchain là gì? công nghệ blockchain được mô tả: Một bên tham gia giao dịch khởi đầu công đoạn bằng việc tạo một khối (block).

Khối này được xác minh bởi hàng nghìn, có lẽ hàng triệu máy tính được phân phối trên mạng. Khối đã được xác minh được chèn vào một chuỗi (chain). Được lưu giữ trên internet, làm ra không những là một bản ghi duy nhất. Mà là một bản ghi độc nhất với một lịch sử độc nhất.

Công nghệ Blockchain – sự kết hợp giữa 3 loại công nghệ

• Mật mã học: để bảo đảm tính minh bạch, vẹn toàn và riêng tư thì công nghệ Blockchain đã dùng public key và hàm hash function.
• Mạng ngang hàng: Mỗi một nút trong mạng được xem như một client và cũng là server để lưu giữ bản sao ứng dụng.
• Lý thuyết trò chơi: toàn bộ các nút tham gia vào hệ thống đều phải tuân thủ luật chơi đồng thuận (giao thức PoW, PoS,…) và được thúc đẩy bởi động lực kinh tế.

2. Các thành phần của hệ thống Blockchain

• Public: Bất kỳ ai cũng có quyền đọc và ghi dữ liệu trên Blockchain. công đoạn xác thực giao dịch trên Blockchain này đòi hỏi nên có rất nhiều nút tham gia. vì vậy, muốn tấn công được vào hệ thống Blockchain này cần chi phí rất lớn và thực sự không khả thi. Ví dụ: Bitcoin, Ethereum,…
• Private: người dùng chỉ được quyền đọc dữ liệu, không có quyền ghi vì điều này thuộc về bên tổ chức thứ ba tuyệt đối tin cậy. Vì đây là một Private Blockchain, cho nên thời gian xác nhận giao dịch khá nhanh vì chỉ cần một lượng nhỏ thiết bị tham gia xác thực giao dịch.

Ví dụ: Ripple là một dạng Private Blockchain, hệ thống này cho phép 20% các nút là gian dối và chỉ cần 80% còn lại hoạt động ổn định là được.

• Permissioned (hay còn gọi là Consortium): một dạng của Private tuy nhiên bổ sung thêm 1 số tính năng khác, đây là sự kết hợp giữa Public và Private. Ví dụ: Các ngân hàng hay tổ chức tài chính liên doanh sẽ sử dụng Blockchain cho riêng mình.

3. Các phiên bản của công nghệ Blockchain

Công Nghệ Blockchain 1.0 – Tiền tệ và Thanh Toán: Ứng dụng chính của phiên bản này là tiền mã hóa bao gồm các chuyển đổi tiền tệ, kiều hối và hệ thống thanh toán kỹ thuật số.

Công Nghệ Blockchain 2.0  – Tài chính và Thị trường: Ứng dụng xử lý tài chính và ngân hàng, các tài sản cổ phiếu, chi phiếu, nợ hay bất kỳ các quyền sở hữu hay thỏa thuận, hợp đồng.

Công Nghệ Blockchain 3.0 – Thiết kế và giám sát hoạt động: Blockchain giai đoạn này đã đi sâu vào các lĩnh vực giáo dục, chính phủ, y tế, nghệ thuật.

Công nghệ Blockchain 4.0 là phiên bản Blockchain mới nhất vào thời điểm hiện tại. Với nhiều ứng dụng trong các lĩnh vực ảnh hưởng tới Cách mạng công nghiệp 4.0 bao gồm: Trí tuệ nhân tạo AI, Vạn vật kết nối IoT và dữ liệu lớn Big Data, xe tự lái, công nghệ in 3D, công nghệ nano….

4. Ưu và nhược điểm của công nghệ Blockchain là gì?

Ưu điểm của Blockchain là bảo đảm tính bảo mật cao, loại bỏ hiện trạng đánh cắp hoặc sửa đổi thông tin.

Nhờ nền tảng phi tập trung, các thông tin trong Blockchain không bị làm chủ bởi một một bên duy nhất. Nó còn được biết tới là “cơ chế đồng thuận phân đồng tình đẳng”.

Nhược điểm

Tuy vậy, Blockchain vẫn có một số yếu điểm mà bạn phải cần lưu ý:

• Dễ bị hacker nhòm ngó: dù được bảo vệ bởi thuật toán đồng thuận Proof of Work tuy nhiên các ứng dụng phát triển trên nền tảng Blockchain vẫn là “con mồi” của hơn 50% các cuộc tấn công mạng.
• Việc sửa đổi dữ liệu cực kỳ khó khăn: sau khi dữ liệu được đưa vào Blockchain thì rất khó để thay đổi. Tính ổn định vừa là lợi tuy nhiên cũng cùng lúc đó là nhược điểm của Blockchain.
• Sự bất tiện của private key – khóa riêng: mỗi tài khoản Blockchain sẽ được cấp khóa chung (có thể chia sẻ) và khóa riêng (cần giữ bí mật). người dùng dùng khóa riêng để truy cập vào quỹ tiền tài mình. nếu mất khóa riêng, tiền tài họ sẽ bị mất mà họ không thể làm gì được.

5. Đặc điểm chính của Blockchain là gì?

• Không thể bị làm giả và phá hủy các chuỗi Blockchain: Chỉ bị phá hủy khi không còn internet.
• Bất biến: nếu như giao dịch hoặc dữ liệu đã được ghi bởi người nắm giữ private key (mã khóa bí mật – chỉ người khởi tạo Blockchain mới có) dữ liệu đó không thể sửa chữa.
• Bảo mật dữ liệu: Các thông tin, dữ liệu về các chuỗi blockchain được phân tán và an toàn tuyệt đối. Chỉ có người giữ private key mới có quyền truy tìm.
• Minh bạch: Ai cũng có thể theo dõi được đường đi của blockchain từ địa chỉ này tới địa chỉ khác và tổng hợp và thống kê toàn bộ lịch sử trên địa chỉ đó.
• Hợp đồng thông minh: Các kỹ thuật số được nhúng bởi một đoạn code (IFTTT), cho phép chúng tự thực thi. trên thực tế, sẽ có một bên trung gian bảo đảm các bên ảnh hưởng đều tuân thủ các điều khoản.

6. Blockchain hoạt động như thế nào?

Ngày nay blockchain có vẻ không phải là một giải pháp thay thế ấn tượng – bạn sẽ tự hỏi hệ thống này có ưu thế gì hơn một bảng tính thông thường.

Ưu điểm lớn nhất của blockchain là cho phép những người sử dụng trao đổi qua lại với nhau xung quanh một nguồn sự thật được chia sẻ mà không nhất thiết phải tin tưởng lẫn nhau. Với một mạng phân tán, không một bên nào có thể tấn công một blockchain được xây dựng tốt.

Để chạy và xác minh trạng thái của blockchain một cách độc lập, người dùng phải download một phần mềm. Sau khi được cài đặt và chạy trên máy của người dùng, phần mềm này tác động qua lại với các phiên bản trên các máy khác, nhằm tải lên/tải xuống các thông tin (chẳng hạn các giao dịch hoặc khối).

Một người sử dụng mới tải về một khối và kiểm tra rằng khối đó đã được tạo trong phạm vi các quy tắc của hệ thống và chuyển thông tin này đến các người dùng ngang hàng (peer).

7. 3 giá trị cốt lõi của công nghệ blockchain là gì?

Tính minh bạch

Một trong những định nghĩa thú vị và bị hiểu lầm nhất trong công nghệ blockchain là tính minh bạch (Transparency) của người dùng. một số người nói rằng blockchain cung cấp cho bạn sự riêng tư trong khi một số người nói rằng nó minh bạch. tại sao bạn tưởng tượng rằng điều đấy xảy ra?

Danh tính của một người cũng được ẩn thông qua mật mã phức tạp và chỉ được thể hiện bằng địa chỉ công khai của họ.

Bởi vậy, nếu bạn đang tìm kiếm lịch sử giao dịch của một người, bạn sẽ không thể thấy thông tin đấy. Tất cả đã được mã hóa ở dạng các dẫy ký tự ví dụ như: “hhacsacksMalcflsa3dvfabdhSwf….”

Thế nên, trong khi danh tính thực sự của người dùng được bảo mật. Chúng ta vẫn sẽ thấy toàn bộ các giao dịch được thực hiện bởi địa chỉ công khai của họ. Mức độ minh bạch này chưa hề hiện hữu trước đây trong một hệ thống tài chính. Nó nói thêm rằng cấp độ trách nhiệm cao hơn, và rất quan trọng.

Tính bất biến

Tính bất biến (Immutability), trong bối cảnh của blockchain, nghĩa là sau khi một điều gì đó đã được nhập vào blockchain, nó không thể bị không đúng sự thật.

Blockchain có được tính chất này là vì hàm băm mật mã (Cryptographic Hash Functions)